Jemi në Durrës në vitin 1994, dy vite pas rënies së komunizmit ku shumica e durrsakëve e kishin mendjen për tu larguar nga vendi. Dhjetëra mijëra ishin larguar nga ky qytet, i cili ishte porta dalëse drejt Italisë edhe qindra mijëra shqiptarë të tjerë.
I gjithë ky largim masiv zhvillohej në paligjshmëri dhe nga trafiku i shqiptarëve drejt brigjeve italiane gjeneroheshin të ardhura të shumta dhe ishte e ardhura kryesore e grupeve kriminale në atë kohë.

Në vitin 1994 flitet për herë të parë për organizimin e bandës së Durrësit e cila në atë kohë drejtohej nga Lulzim Berisha dhe Klodian Saliu. Megjithatë organizimi në  atë kohë nuk i ngjate ende një grupi të strukturuar kriminal dhe ata thuajse nuk kontrollonin asgjë.

Por zhvillimet politike dhe sociale të dy viteve më pas do të sillnin një organizim tjetër të këtyre personazheve të cilët do të merrnin nën kontroll shumëçka në Durrës dhe jo vetëm aty, pasi ndikimi i tyre do të qe i madh edhe në Tiranë, si kryeqendra e vendin.

Viti i mbrapshtë 1997 ndryshoi çdo gjë në Shqipëri, duke u krijuar banda të cilat kontrollonin jetët e qyteteve në vend, në mungesë të shtetit i cili kishte rënë. Shumica prej tyre ishin të dhunshme, pasi në këtë periudhë u shënuan krime shumë të rënda. Por kishte një grup i cili dallonte nga të tjerët pasi organizimi i tyre kishte filluar përpara këtij viti. 

Banda e Durrësit shfrytëzoi rënien e shtetit për t’u fuqizuar dhe për ta kthyer atë në një ndër grupet kriminale më të forta në vend dhe me një ndikim shumë të fortë  në jetën ekonomike dhe politike të qytetit, ndikimi i të cilës do të faktohej vite me vonë.

Aleanca mes Lulzim Berishës dhe Klodian Saliut solli një periudhë fuqizimi të bandës deri në vitin 2003 kur mes të dyve filluan konfliktet për më shumë ndikim dhe influencë në qytet.

Lufta në qytet ishte shumë e ashpër ku nga viti 1998 deri në vitin 2005. Përplasjet ishin të forta ku u numëruan dhjetëra viktima, plagosje  dhe atentate të dështuara për personazhe të ndryshme.

Me rotacionin politik që ndodhi në vitin 2006 prokuroria e krimeve të rënda në atë kohë dhe policia godasin bandën e Durrësit dhe arrestojnë një pjesë të mirë të personave që ishin pjesë e saj dhe fraksionit që kishte dale nga ajo.

“I pandehuri Lulzim Berisha dhe shtetasi i vrarë Klodian Sailu rezultoi e provuar se janë bashkuar me njeri-tjetrin në vitin 1998 dhe kanë krijuar një organizatë kriminale, fillimisht për t’iu kundërpërgjigjur kundërshtarëve të përbashkët të tyre, e në vijim për kontrolluar duke mbizotëruar me dhunë trafiqet e ndryshme ne Durrës”- thuhej në pretencën e prokurorisë për krimet e rënda për këtë grup.

Për të kuptuar më mirë konfliktet që kishin ndodhur në Durrës nga 1998 dhe deri në 2005 prokuroria në atë kohë arriti të pendojë një nga anëtarët e saj Adriatik Colin. Dëshmia e tij shërbeu për të zbardhur disa vrasje, plagosje apo tentativa vrasjes që kishin ndodhur në Durrës në atë periudhë.

16 persona u arrestuan dhe shpallen në kërkim në atë kohë si pjesë e bandës së Durrësit dhe fraksionit që doli nga  ajo. Lulzim Berisha dhe Endrit Dokle si drejtues të fraksioneve u arrestuan. Ndërsa Plaurent Dervishaj një tjetër personazh i rëndësishëm i grupit që drejtohej nga Lulzim Berisha u shpall në kërkim. Gjatë kohës që Berisha qëndroi në burg ai mori drejtimin në terren të grupit, duke sjellë sërish fuqizimin e tij.

Siç thamë më lart Adriatik Coli dhe dëshmia e tij ishin shumë të rëndësishme për të zbardhur disa ngjarje kriminale shumë të rënda në Durrës, të cilat mbanin autorësinë e fraksioneve të dala nga Banda e Durrësit.
Me ndihmën e dëshmisë së Colit kthehemi sërish në vitin 1998 kohë në të cilën organizimi i bandës së Durrësit kishte hyrë në një tjetër fazë.

Ata kërkonin ndikim dhe rol më të madh në të gjitha aktivitete që kryheshin në Durrës dhe portin e tij, i cili është aseti më i rëndësishëm pasi në kryheshin të gjitha paligjshmëritë dhe kush kontrollonte këtë portë, kontrollonte qytetin.

Për të arritur këtë ata kishin një pengesë e cila ishte Marsel Sotira, i cili në atë kohë dominonte të gjithë aktivitetin e paligjshëm që zhvillohej në portin e Durrësit nga trafiqet deri te kontrabanda. Të nxjerrë jashtë loje nga Sotira, Lulzim Berisha dhe

Klodian Saliu të cilët ishin bashkë në atë kohë fillojnë luftën me të, duke sjellë si rezultat shumë viktima.

Për krimin e parë të kryer nga banda e Durrësit, Adriatik Coli ka renditur vrasjen e Dritan Sallakut, ngjarje e ndodhur në tetor të vitit 1998. Sipas tij ky ekzekutim është kryer nga Lulzim Berisha dhe Klodian Saliu. Sallaku njihej si lidhje e afërt e Marsel Sotirës .

Sotira kërkohej i vdekur me çdo kusht në po në tetor të 1998 ndaj ti oganizohet një tjetër atenat ku vitet Viron Curri dhe mbetet i plagosur vetë Marsel Sotira. 

Pas kësaj Sotira fshihet dhe lëvizte shumë pak në qytet dhe për një vit u bë një objektiv shumë i vështirë për Lulzim Berishën dhe Klodian Saliun, të cilët e kërkonin kudo. Në muajin gusht të vitit 1999 ata vënë në punë një plan në të cilin bie në grackë Marsel Sotira. Për këtë përdoret si karrem një vajzë e cila në atë kohë ishte shpallur Miss Skrapari.

Në këto kushte banda vë në zbatim një goditje perfekte duke përdorur si karrem vajzën të re simpatike, e cila duhet të nxirrte viktimën në pritë. “Miss Skrapari”, nën kërcënimin e Klodian Saliut, nxjerr në pritë Sotirën, i cili vritet me rreth 270 plumba, një krim shumë i dhunshëm dhe makabër. Bukuroshja nga Skrapari, u përdor nga Saliu, i cili fillimisht e bëri të dashur dhe më pas e detyroi t’i vardisej dhe të bënte për vete Marsel Sotirën. Vajza e detyruar nga presioni i Saliut, bëri siç i thanë dhe Sotira u vra.

Ky ekzekutim i hapi rrugë bandës së Durrësit që të merrte nën kontroll një pjesë të mirë të aktivitete që deri në atë kontrollohej nga Marsel Sotira, duke e futur grupin në një tjetër epokë.

Por kjo ngjarje do të sillte dhe një pikë kthese në marrëdhëniet mes dy drejtuesve kryesore të bandës Lulzim Berishës dhe Klodian Saliut. I penduari i drejtësisë për bandën e Durrësit, Adriatik Coli tregoi se Lulzim Berisha i kishte lënë zbuluar krahët në këtë ngjarje dhe ishte larguar përpara kohe. Pas ngjarjes Klodian Saliu largohet drejt Italisë ku qëndron disa kohë për tu kthyer në Durrës në vitin 2000.

Do të duhej të vinte viti 2003 që banda e Durrësit të ndahej përfundimisht në dy fraksione ku njëra drejtohej nga Lulzim Berisha dhe tjetra nga Klodian Saliu.

Blerja e 15 kilogramëve heroinë nga Turqia u bë shkak që dy miqtë e dikurshëm të ktheheshin në armiq të betuar. Nga sasia e porositur heroinë e pastër kishte mbërritur vetëm 3.5 kilogramë, ndërsa pjesa tjetër ishte zhavorr. Këtë sasi sipas dëshmisë Colit e kishte marrë Klodian Saliu, ndërsa paratë ishin paguar nga të dy.

Ndarje u bë me e qartë mes grupit që dikur ishin një ku nga njëri krahë qëndronte Lulzim Berisha, Plaurent Dervishaj, Julian Meçe dhe Indrit Taullaj. Ndërsa në krahun tjetër Klodian Saliu, Indrit Dokle e Adriatik Coli.

Lufta brenda llojit është gjithmonë ajo me e forta dhe viti 2005 do të sillte ekzekutimin e Klodian Saliut. Në muajin shkurt të afërsi të Maminasit vritet Saliu, për të cilën SPAK sot akuzon Lulzim Berishën dhe Plaurent Dervishin.

Kontrolli i fraksionit që drejtohej nga Saliu, merret nga Endrit Dokle i cili përfshihet në një luftë të fortë me Lulzim Berishën, të cilin tenton ta vrasë disa herë sipas dëshmisë së Adriatik Colit. Dokle u akuzua nga prokuroria në atë kohë për vrasjen e dy persona.

Pas vitit 2006 ku u arrestuan dhe shpallën në kërkim drejtuesit kryesorë të bandës dhe fraksionit të saj fillon beteja e tyre me drejtësinë në Shqipëri, e cila duhet thënë që ishte atipike.

U krijua ideja se këto personazhe e kishin mbyllur historinë me drejtësinë pasi gjykata e Shkallës së Parë për krimet e rënda dhe ajo e apelit i dënuan me burgim të përjetshëm Lulzim Berishën, Endrit Dokle dhe Plaurent Dervishjan, ky i fundit i parrestuar ende. 

Por do të ishte gjykata e lartë në vitin 2014 ajo që do prishte vendimet e dy gjykatave për krimet e renda, duke dënuar me 25 vite heqje lirie Lulzim Berishën dhe pushuar çështjen për Plaurent Dervishajn. 
Një vendim që do të rikthente Plaurent Dervishajn si një njeri që nuk kishte probleme me drejtësinë, duke filluar edhe biznesin në qytetin e Durrësit dhe me shumë ndikim.

Ndërsa ky vendim për Lulzim Berishën shërbeu për të nisur një beteje tjetër ligjore që do të kulmonte në vitin 2016, ku ai lirohet nga burgu. 

Gjykata e apelit në Durrës e liroi atë më kusht pasi kishte plotësuar kriteret për të lënë qelinë para kohë. Kishte vuajtur ¾ e dënimit prej 25 vitesh heqje lirie, kishte pasur sjellje të mirë dhe kishte gjetur një punë në bashkinë e Durrësit.

Pas gati 10 vitesh burg duke llogaritur dhe periudhën e paraburgimit bënë që Berisha ti rikthehet jetës së tij normale, tashmë duke mbyllur llogaritë me drejtësinë të paktën deri në atë kohë.

I vetmi që nuk po mundej të çante me drejtësinë ishte Endrit Dokle , por kjo deri në vitin 2020, vit në të cilin ai lirohet nga qelia me vendim të gjykatës së Krujës. Për më tepër Dokle ishte dënuar për trafik drogë gjatë kohës që qëndroi në qeli, një pengesë më shumë për të mos përfituar ulje të dënimet.

Nga burgimi i përjetshëm gjykatësja Enkeljda Hoxha, vendosi të interpretojë disa nëne te kodit penale për të arritur në përfundimin se Dokle duhej të lirohej dhe për 5 vite ai nuk duhet të kryente krime të tjera , apo të shoqërohej me persona me precedent penale.

Jemi në vitin 2020,14 vite pas arrestimeve të vitin 2006 të cilat çuan në qeli pjesën më të madhe të anëtarëve të ish bandës së Durrësit dhe të gjithë janë të liruar nga akuzat.
Por duket se ata nuk mund të largohen nga ajo që dinë të bëjnë. Në qershorin e vitit 2019 ndaj Palurent Dervishajt dhe mikut të tij Julian Meçaj behet një atentat në Durrës, ku ata shpëtojnë për mrekulli. Një togë pushkatimi e përberë nga dy persona qëllojnë mbi makinën më të cilën udhëtonte Dervishaj dhe Meçja, të cilët plagosen të dy.

Kjo ngjarje do të ndizte një konflikt shumë të fortë në Durrës, pasi Dervishaj dyshonte se pas atentatit qëndronte Aleksandër Laho, i njohur me nofkën “Rrumi” dhe prokurori i Durrësit Arjan Ndoja.
Nëntorin e 2019 ndaj këtyre dy të fundit bëhet një atentat tek mbikalimi i Shkozetit , të cilët plagosen të dy dhe vritet gabimisht shoferi i prokurorit, Andi Maloku.

Konflikti në Durrës kishte arritur në nivele të larta dhe qytetit nuk ishte me i sigurt për Palurent Dervishjan, aq më tepër që prokuroria e posaçme kishte avanacuar me hetimet e antenatit të Shkozetit dhe kishte kryer disa arrestime.
Palurent Dervishaj dhe Julian Meçaj largohet në Shqipëri dhe vendosen në Dubai, një oaz i ri për personat që kishin probleme me ligjin në Shqipëri, pasi ishte i vështirë ekstradimi.

Por nuk ishte kështu në rastin e këtyre dy personave pasi ata deportohen nga autoritet e Dubait drejt Tiranës, arsyet e deportimit asnjëherë nuk janë marrë vesh zyrtarisht.  Por tashmë Dervishaj ndodhet ne qeli dhe SPAK e akuzon për dy ngjarje të rënda vrasjen e Klodian Saliut në 2005 dhe atentatin ndaj ish prokurorit Ndoja.

Endrit Dokle me daljen nga burgu hyri shumë shpejt në lojë dhe këtë e treguan disa hetime të prokurorisë së posaçme që në thelb kishin komunkimet në sky ecc.
Gjithashtu emir i tij u përmend nga Nuredin Dumani, i penduari i drejtësisë i cili tha se Endrit Dokle i kishte ofruar 500 mijë euro për vrasjen e Ervis Martinajt. Ky i fundit i njohur dhe si mbreti i lojërave të fatit prej 2022 është i zhdukur. Emri i Dokles  është përmenduar  dhe nga familjarët e Ervis Martinajt në kallëzimin që ata kanë bërë në prokurorinë e Kurbinit.

Endrit Dokle u shpall në kërkim nga SPAK, duke qenë se kishte bashkëpunuar me Durim Bamin  për të eliminuar ish-deputetin e partisë socialiste, Arben Ndoka. 
Prej disa kohësh sipas autoriteteve tonë Dokle ndodhet në Dubai, duke ndjekur te njëjtën rrugë për ti shpëtuar drejtësisë shqiptare si shumë personazhe të tjerë që janë shpallur në kërkim.

Pati një interesim të autoriteteve të këtij vendi mbi gjendjen penale të Dokles në raport me drejtësinë shqiptare, por deri tani nuk kemi parë hapa konkret që të na bëjnë të mendojmë që ai do të këtë njëjtin fat me Plaurent Dervishajn. Akuzat dhe dyshimet që ka SPAK për të janë të rënda në vendin tonë dhe nëse ekstradohet rrezikon shumë vite burg.

Ndërsa Lulzim Berisha zgjodhi një mënyrë tjetër për t’iu shmangur drejtësisë duke u fshehur në Spanjë për disa vite. Në muajin dhjetor të vitit 2023 ai prangoset në Alicante me një look komplet të ndryshuar, vështirë për tu njohur. 
Ai kërkohej nga Shqipëria për shkak se gjykata e lartë vendosi të prishë vendimin e gjykatës së apelit të durrësit e cila e liroi me kusht dhe SPAK e akuzon dhe për vrasjen e Klodian Saliut në 2005. Lulzim Berisha u soll në Shqipëri në datën 18 mars të këtij vitit , më pas ai u njoh zyrtarisht me akuzat e ngritura, të cilat janë mohuar nga ai dhe avokatët mbrojtës.

Dëshminë Luftar Reçit i cili e implikon në vrasjen e Klodian Saliut ai e mohon duke sqaruar se atë ditë ai ka qenë në Turqi për tu kuruar. Gjithashtu ata kanë pretendimin se dëshmia nuk është e besueshme pasi për 20 vite disa prokurori e kanë pyetur dhe asnjë nuk është bindur , duke e konsideruar atë të pabesueshme. Megjithatë Dervishaj dhe Berisha duhet të përballen me gjykatën për vrasjen e Klodian Saliut.

Me të gjitha këto zhvillime a ka marrë goditjen përfundimtare ajo që quhej banda e Durrësit me Lulzim Berishën dhe Palurent Dervishjan ne qeli? Apo për ta po nis një beteje e re me drejtësinë të cilët disa herë e kanë fituar dhe kanë dalë sërish më të fortë nga e gjithë përplasja me institucionet. Duhet thënë që SPAK i akuzonte fillimisht edhe për vrasjen e Vajdin Lames akuzë e cila u pushua për të me kërkesë të prokurorisë së posaçme.

Një gjë është e sigurt që të tre personazhet për të cilën folëm janë me influencë shumë të madhe dhe një gjë është e sigurt që luftën e tyre për të fituar lirinë ata do ta bëjnë, eksperienca deri tani e ka treguar një gjë të tillë.