Psikologia Denata Toçe në ditën botërore të autizmit, thotë se kujdesi i familjeve shqiptare vit pas viti është më i lartë, sidomos i prindërve të rinj për ta vëzhguar fëmijën që në fazat e hershme.

Duke folur për “MCN Live” ajo deklaroi se në pesë vitet e fundit ka një rritje prej rreth 30%, për të bërë vlerësimin klinik të fëmijës.

Sipas saj, çdo vonesë e mospranimit fatkeqësisht është kosto për fëmijën, pasi evidentimi i simptomave të hershme mund të sjellë përmirësim të ndjeshëm.

Është shumë e rëndësishme që shteti të bëjë një vlerësim të madh të këtyre qendrave që ekzistojnë dhe të mos orientojnë në mënyrë të gabuar prindërit se prindërit janë viktimë dhe mund të bëjnë trajtime të dëmshme dhe mund të humbasin kohë të vlefshme.

Sfidat që këta fëmijë kanë, janë në raport me krijimin e marrëdhënieve sociale, të sjelljeve sfiduese që kanë, ku kanë vështirësi në përshtatje të shpejtë.

Prindërit kanë një sfidë përpara, e cila është dhe një sfidë sociale.

Problemi nuk është vetëm me prindërit, por edhe me motrat dhe vëllezërit e këtyre fëmijëve të cilët kanë traumat e tyre dhe që duhet të ndajnë çdo aktivitet tjetër me një fëmijë me aftësi ndryshe.

Prindi ndonjëherë është mohues, prej mungesës së informacionit, prej mungesës së edukimit dhe kjo çon në humbje kohe, duke bërë që prindërit të gjenden në një dilemë shumë të madhe se si duhet të futen në këtë rrugëtim, mes trajtimit terapeutik apo trajtime të tjera që premtohet se sjellin rezultate të menjëhershme.

Por çdo lloj trajtimi apo ndërhyrje, qoftë me medikamente, dieta, oksigjenoterapi, përveç trajtimit për përmirësimin e sjelljes dhe terapisë së fëmijës, të gjitha këto nuk thuhet qartë se kërkojnë evidenca serioze dhe ky rrugëtim shpesh nuk sjell rezultate, por shpesh sjell shpenzim të madh kohe dhe shpenzim të madh ekonomik, por edhe dëshpërim.

Rrugëtimi është shumë i vështirë, pasi sfidat nuk janë të një jave, apo një viti, por janë për një kohë të gjatë.

Çdo vonesë e mospranimit fatkeqësisht është kosto për fëmijën, se evidentimi i simptomave të hershme mund të sjellë përmirësim të ndjeshëm.

Ndaj kur ka prindër që shikojnë simptoma të lehta tek fëmijët me autizëm që e kanë atë ankthin se diçka nuk shkon, por shprehen se i ngjan mamit apo babit, duhet ta çojnë fëmijën për konsultë.

Nuk e ndihmon fëmijën ekspozimi për një kohë të gjatë në celular apo në televizor, por as nuk e shkakton teknologjia autizmin.